Kadraj, ışık, gölge, teknik... Bunları yazıları okuyarak, derslerini görerek herkes yapabilir. Hayatımızda her gün onlarca makine kullanırken, fotoğraf makinesini kullanmaya alışmak sorun değildir. Fotoğraf çekildiği anda makineyle fotoğrafçının hiçbir ilişkisi kalmaz, ayna kalkar perde açılır, çektiğimiz görüntü sahnesindeki yerini alır. Belki ayakta alkışlanır, belki de unutulan bir kare olarak kalır.
Bizim için çekeceğimiz fotoğraftaki önemli unsur, fotoğrafı nasıl görmek istediğimizdir. Eğer vizörden bakarken heyecanlanıyorsanız, işte o gerçekten çekmeniz gereken bir karedir. Bir fotoğraf karesi gördüğünüzde etrafınızda olup biteni izleyebilmeli, en uygun kadrajı nereden alabileceğinizi görüp gerekirse çeşitli akrobatik hareketlerde bulunabilirsiniz. Bazen bir fotoğraf için tüm gün bekleyip zamanı fark etmediğiniz ruh haline bürünebilirsiniz. Eğer beklediğiniz anı yakalayabilmişseniz her şeye değmiş demektir.
Hayat hiçbir söz dinlemeden, zamanla birlikte akıp giderken, biz de onun içinden bir kareyi sabitleştiriyoruz, sonsuzlaştırıyoruz. Kimsenin görmediği açılardan dünyayı görebilirsek, yazı olmadan konuyu anlatabilirsek, görsel bir öykü oluşturabilirsek, görünmeyeni gösterebilirsek, bilinmeyeni orada olmayana aktarabilirsek her zaman yaşayan bir fotoğrafa sahip olmuşuz demektir. Fotoğraflar bizimle başlar hayatlarına, bizimle büyür gelişir, gelebilirse iyi yerlere gelir ama kesinlikle bizimle birlikte ölmez, hep yaşar, yaşanması istenildiği sürece...
Bazı fotoğraflar vardır baktığınız zaman ancak bu kadar etkili olabilirdi, dersiniz. Diğer taraftan bazı fotoğraflar vardır baktığınız zaman çekecek başka bir şey bulamamış da bunu çekmiş dersiniz. Böyle bir fotoğraf için fotoğraf sanatçısı olmak gerekmez, çevrede onca konu varken fotoğrafı çekmenin hiçbir anlamı yoktur.
Neyi? Hangi konuyu
Nereden? Hangi açıdan
Ne zaman? Hangi ışık durumunda
Nasıl? Hangi objektifle hangi f değerinde hangi enstantene ile çekmek gerektiğini bilmek.
Bu sorular cevaplandırılarak çekilen renk ve şekil dengesi olan fotoğraf etkili fotoğraf olabilir. Fotoğraf sanatçısının kafasında her zaman birden fazla konu olmalıdır, özellikle birden fazla, çünkü bir konuyu işlerken başka bir konu ile karşılaştığı zaman daha önce o konuyu aklından geçirdiği için konsantresini o konuya yöneltebilir. Eski evler, çocuklar, yaşlı insanlar yoksul veya zengin insanlar gibi çoğaltabilecek konular olabilir.
Diyelim ki Galata Kulesi'nin fotoğrafını çekeceksiniz. Bunu için birçok görüş açısı var, fakat siz en uygun olanını bulmaya çalışacaksınız. Önce düşünün Galata Kulesi'nin sizi etkileyen yanları nelerdir?
Yüksek oluşu mu?
Tarihi oluşu mu?
Mimari yapısı mı?
Gece ışıklandırması mı?
İstanbul'u kanatlarının altına alışı mı?
Bunlar gibi sorular sorar ve bu soruları artırabilirsiniz. Ondan sonra fotoğraf makinenizi alarak Galata Kulesi'ne gidersiniz ve orada daha önce düşünmediğiniz görüntüleme şekilleriyle de karşılaşabilirsiniz. Bunun gibi konuları sorular sorarak ve soruları cevaplayarak görüntülersiniz.
Evet herkes fotoğraf çekebilir, ama herkes istediği fotoğrafa sahip olan bir fotoğrafçı olamaz. Fotoğraf hayatınızın bir parçası olduğu zaman, fotoğrafçı ruhuna hafiften sahip olmuşunuz demektir.
Aykut Özdönmez
